Kripto dünyası "Uzak Deniz" Uygulama Eğilim Analizi ve Hukuki Riskler Üzerine Tartışma

Son yıllarda, "Uzak Okyanus Avcılığı" adı verilen bir fenomen, hukuki alanda, özellikle ceza savunma alanında geniş bir dikkat çekmiştir. Bu fenomen, bazı yerel yargı organlarının gelir elde etmek amacıyla yaptıkları eyaletler arası uygulamaları ifade etmektedir; burada uygulama motivasyonu, esasen suçla mücadele veya hukukun korunması değil, gelir elde etme amacıdır.

Bu fenomen sanal para alanında da mevcuttur. Sanal para ile ilgili davalarda ceza savunma avukatı olarak, sanal para ile ilgili bazı ceza davalarında, ister dava açma, yetki, ilgili mal varlıklarının işlenmesi gibi prosedürel açıdan, ister suçun unsurları, suç tanımı gibi maddi açıdan, farklı derecelerde sorunlar olduğunu fark ettik.

Ülke içinde sanal paralar üzerinde sıkı düzenlemeler uygulanması nedeniyle, bazı yerel yargı organları sıklıkla sanal parayı yasadışı suçlarla doğrudan ilişkilendirmektedir. Ayrıca, sanal para alanında gerçekten bazı yüksek net değerli bireylerin varlığı, bu iki faktörün birleşimi, yargı organlarının sanal para alanındaki baskı gücünün geleneksel ekonomik suçlarla eşit olmasına neden olmaktadır.

Ancak, bu yıl Mart ayından itibaren, yurtiçinde bu tür "okyanus ötesi" uygulamalar üzerinde kısıtlamaların başlamış olabileceğini fark ettik. Edinilen bilgilere göre, Kamu Güvenliği Bakanlığı, kamu güvenlik organlarının işletmelerle ilgili suç vakalarını eyaletler arası ele alma yöntemlerini düzenleyen yeni bir yönetmelik yayımladı ve eyaletler arası işletme suçlarında daha katı standartlar belirlendi. Bu adım, "okyanus ötesi" uygulama olgusunun belirgin şekilde azalmasına neden oldu ve sanal para sektörü de bu değişimin "sıcak akıntısını" hissetmeye başladı.

Sanal para alanına odaklanan bir ceza avukatı olarak, sıklıkla karşılaştığımız suçlamalar arasında, örgütlemek ve yönetmekten dolayı piyasa dolandırıcılığı, kumar oynamak için yer açma, yasadışı işletme, bilgi ağı suçlarına yardım etme, suç gelirlerini gizleme ve saklama gibi suçlar yer almaktadır. Ayrıca, geleneksel dolandırıcılık, hırsızlık ve bilgisayar ile ilgili suçlar da bulunmaktadır.

Dikkate değer olan, sanal para alanındaki suçların genellikle siber suçlar olarak sınıflandırılmasıdır ve siber suçların yargı yetkisi oldukça geniştir. Mevcut düzenlemelere göre, siber suçlar geleneksel bilgisayar suçları, ağ ile ilgili belirli suçlar ve ağ üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık, kumar gibi diğer suçları içermektedir.

Soruşturma yetkisi açısından, esasen suçun işlendiği yerin kamu güvenlik organlarının soruşturması esas alınır. Ancak, suçlu şüphelisinin ikamet ettiği yer, ağ sunucusunun bulunduğu yer, ağ hizmet sağlayıcısının bulunduğu yer, mağdurun ağ sisteminin ve onun yöneticisinin bulunduğu yer, ya da olayla ilgili kişilerin kullandığı ağ sisteminin bulunduğu yer, mağdurun zarar gördüğü yer ve mal kaybının gerçekleştiği yer gibi diğer yerlerdeki kamu güvenlik organları da soruşturma yapabilir.

Sanal para alanına dönersek, birçok yerel yargı organı sanal para işlemlerini kendiliğinden yasa dışı bir eylem olarak görme eğilimindedir (bu görüşün belirgin bir yasal dayanağı olmamasına rağmen). Ayrıca, sanal para davalarının yetki alanı oldukça geniştir; bir yerin kamu güvenliği organı dava açmasa bile, diğer yerlerdeki kamu güvenliği organlarının dava açmayacağına dair bir garanti yoktur. Bunun nedeni, sanal para davalarının genellikle siber suçlar olarak değerlendirilmesidir ve siber suçların yetki bağlantı noktaları oldukça fazladır.

Buna rağmen, İçişleri Bakanlığı'nın yeni düzenlemeleri esas olarak işletmelerle ilgili eyaletler arası davalara yönelik olsa da, birçok sanal para ile ilgili dava genellikle küçük ölçekli işletmeler olarak gerçekleşmekte ve resmi şirketleri kapsamamaktadır. Bu, bu yeni düzenleme olsa bile, sanal para alanındaki aşırı denetim riskinin tamamen ortadan kaldırılmasının zor olduğu anlamına geliyor.

Bu nedenle, sanal para alanındaki "deniz aşırı" uygulama olgusu kısa vadede tamamen ortadan kaldırılamayacaktır.

2017'de ilgili düzenleyici politikaların yürürlüğe girmesinden bu yana, sanal para endüstrisinin "denizaşırı" eğilimi devam etmektedir. Web3 alanında, "kripto dünyası" ve "blok zinciri dünyası" arasındaki tartışmalar da hiç bitmemiştir. Finansal açıdan daha açık olan Singapur bile, 30 Haziran'dan itibaren sanal para alanını esasen etkileyecek yeni Web3 politikalarını uygulamaya koyacaktır.

Bu açıdan bakıldığında, doğuştan düzenlemelere ve kontrol altına alınmaya karşı direnen sanal paralar (ve bunların türevi olan kripto dünyası) ile merkezi düzenleyici kurumlar arasındaki çelişki asla uzlaştırılamaz gibi görünüyor. En ideal model, merkezi düzenleyicilerin ve merkeziyetsiz destekçilerin bir kirpi gibi bir arada yaşamasını öğrenmesi ve her iki tarafın da kabul edebileceği bir güvenli mesafe bulması olabilir; bu sayede birlikte var olma ve gelişme sağlanabilir.